2025 Yılı Gıda Sektöründe Sipariş ve Üretim Artışı Bekleniyor
2025 Yılı Gıda Sektöründe Sipariş ve Üretim Artışı Bekleniyor
Gıda sektörü, 2025 yılına sipariş ve üretim artışıyla başladı. 2024 yılının aralık ayında 1 milyar 138 milyon dolar ile yıl içindeki en yüksek ihracatını gerçekleştirdi. İstanbul Sanayi Odası’nın verilerine göre, sektördeki yeni iş hacminin aralık ayında güçlü bir şekilde yükseldiği gözlemlendi. TİM Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, hem talep hem de tedarik süreçlerindeki hareketliliği dengeli bir şekilde yönetmeye çalıştıklarını belirtti.
Tiryakioğlu, belirli ürün gruplarındaki fiyatlamalar üzerinde, bölgede devam eden savaşların etkisinin önemli olduğunu ifade etti. Yurt içi ve yurt dışında firmaları ilgilendiren tüm gelişmeleri yakından takip ettiklerini vurguladı. Ancak, girdi maliyetlerindeki en yüksek artışın yine gıda imalatında olduğu gözlemlendi.
Gıda Fiyatlarında İyileşme Beklentisi
Bisküvi, buğday unu, makarna, bitkisel yağlar ile şekerli ve kakaolu ürünler başta olmak üzere temel gıda ürünlerini kapsayan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründe 2024 yılını 11,9 milyar dolar seviyesinde ihracat yaparak geride bıraktıklarını aktaran Tiryakioğlu, sektörlerinin Türkiye bitkisel ürün ihracatının yarıya yakınını gerçekleştirdiğini bildirdi. En fazla ihracat yapılan ülkeler ise sırasıyla Irak, ABD ve Suriye olarak sıralandı.
Tiryakioğlu, gıda fiyatlarında iyileşmenin 2025’te görünür olacağını belirtti. Geçen yıl yüksek faiz ortamındaki daralma, temel bir ihtiyaç olarak gıdaya olan talebi etkilemedi. Ancak, girdi fiyatlarında en yüksek maliyetin gıda sektöründe olduğu için fiyat artışlarının yavaşlamadığı ifade edildi.
Türkiye’nin Tahıl Ticaretindeki Rolü
Karadeniz ülkeleri dünya tahıl üretiminin merkezi haline geldi. Türkiye, jeopolitik olarak büyük önem taşıyan tahıl ticaretine yön veren birkaç ülkeden biri olma özelliğini koruyor. Tiryakioğlu, savaş öncesinde neredeyse iki katı kadar buğday üreten Ukrayna’nın bu yılki üretiminin 22 milyon tonla Türkiye’ye yakın seviyelerde olduğunu belirtti. Diğer tarafta, 90 milyon tonun üzerinde buğday üreten Rusya, son 4 ayda 20 milyon tonun üzerinde buğday ihraç ederek bir rekor kırdı.
Rusya’nın Baltık Denizi limanlarını genişletme çabaları ve tarımda süper güç olma hedefi, 2030 yılına kadar tahıl ihracatını yüzde 50 artırmayı planlıyor. Yüksek yağışlara bağlı olarak buğday rekoltesinde artış bekleyen Irak ise gelecek yıl buğday alım fiyatlarını aşağı çekmeye hazırlanıyor.
Suriye ile Ticaretin Önemi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, 2024 yılında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörünün toplam ihracatının yüzde 29,5’ini gerçekleştirerek 3,4 milyar doların üzerinde kapattı. Kadooğlu, yeni dönemde Suriye’nin Gaziantep ve Şanlıurfa’da faaliyet gösteren birçok işletmenin canlanmasında önemli rol oynayacağını belirtti. İhracatlarında miktar bazında yaşanan %26’nın üzerindeki azalışa rağmen, ortalama birim fiyatlarındaki yüzde 24’lük yükselişle 2024’ü değer bazında %8,5’lik bir düşüşle kapadıklarını aktardı.
Kadooğlu, 2025’te sektör ihracatının yaklaşık %7’lik bir yükselişle 12,5 milyar dolar seviyesini aşacağını tahmin ettiklerini ifade etti. Suriye’de yaşanan gelişmelerin, 2024 yılı hububat ihracatında etkili olacağını belirtti.
Yeni Teşvik ve Desteklerin Önemi
Geçen yılın sonbaharında bölgelerinde yağışlarda gözlenen azalma, hububat ekimlerinde aksamaların yaşanmasına neden oldu. Bu durum, üreticilerin tarımsal verimliliğe yönelik endişelerini artırdı. Kadooğlu, hububat ekimlerini olumsuz etkileyen kuraklığın, yeni yılın mahsulüne dair soru işaretleri doğurduğunu belirtti. Küresel iklim değişikliğine bağlı sorunların çözümünde çiftçiye yönelik yeni desteklerin, bugüne kadar yapılan yatırımların verimliliğine katkı sağlayacağını ifade etti.
Sonuç olarak, gıda sektöründeki gelişmeler, hem iç hem de dış ticaret açısından büyük önem taşımaktadır. 2025 yılına yönelik beklentiler, sektörün büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayacaktır.
