2025 Yılına Kadar Sürecek Faiz İndirimleri ve Ekonomik Etkileri
2025 Yılına Kadar Sürecek Faiz İndirimleri ve Ekonomik Etkileri
Merkez Bankası’nın yılın son toplantısında aldığı kararla başlayan faiz indirimleri süreci, 2025 boyunca devam edecek. Bu durum, ekonomide yeni bir döngü yaşanmasına ve paranın yeni adresler aramasına yol açacak. Haziran 2023-Mart 2024 döneminde yüzde 8,5’ten yüzde 50’ye yükseltilen politika faizi, sekiz aydır bu düzeyde tutulmuştu. Bu süreçte, ekonomi çevrelerinden indirim yönünde gelen talep ve baskılar giderek artmıştı.
Merkez Bankası, 26 Aralık toplantısında, 22 ay sonra ilk kez faiz indirimine gitti ve dokuz aydır yüzde 50’de tuttuğu politika faizini yüzde 47,5’e çekti. 250 baz puanla başlayan ilk adımın ardından, piyasa göstergelerinde volatil bir seyir gözlenmemekle birlikte, sürecin devamında piyasaları nasıl etkileyeceği gündem oldu.
Fırsat Maliyeti Değişti
Faizin düzeyindeki değişimler, yatırım araçları arasındaki fırsat maliyetini değiştiren başlıca faktörü oluşturuyor. Yüksek faiz döneminde cazip getirili risksiz araçlar tercih edilirken, düşük faiz koşullarında yatırımcı risk alarak başka araçlara yöneliyor. Bu nedenle, program döneminde aşırı yükselen faizler nedeniyle revaçta olan risksiz TL faizin, 2025 boyunca indirimlerin devam etmesi durumunda cazibesinin azalacağı genel kanı.
Bu durum, yatırımcıların hisse senedi, döviz, altın gibi diğer klasik enstrümanlara yönelmesine etki edecek bir faktör olarak görülüyor. Faiz indirim sürecinde, değer saklama aracı olarak altına ve dövize ve özellikle Borsa’ya yönelişin artacağı beklenirken, BIST’te hızlı yükseliş trendi olasılığına işaret ediliyor.
Borsa’ya Beklenen İlgi Artışı
Faiz indirimi sürecinin başlaması ile paranın yeni rotası konusunda favori olarak dile getirilen yatırım alanlarının başında Borsa geliyor. BIST 30 ve BIST 100 endeksleri bünyesindeki şirketlerin hisselerinin faiz indirimiyle birlikte kısa ve uzun vadede artış gösterebileceği belirtiliyor. Şirketlerin borçlanma maliyetlerini düşürerek kârlılık beklentilerini artıran bir faktör olarak faiz indirimleri, yatırımcılarda risk alarak Borsa’ya yönelmeyi teşvik ediyor.
Başlayan yeni süreçte Borsa’ya ilginin giderek artabileceği, BİST’te hızlı yükseliş trendi yaşanabileceği belirtiliyor. Uzmanların öngörüsüne göre, yeni süreçte perakende, teknoloji, gayrimenkul ve temettü veren hisseler en fazla rağbet görecek ve kazandıracak.
Altın, Döviz, Gayrimenkul
Faiz indirimlerinin, altına yönelik yatırımcı ilgisini de artıracağı bekleniyor. Azalan faiz getirisi dolayısıyla yatırımcıların TL mevduattaki birikimlerini çözerek, değer saklama aracı olan altına yatırım yapabileceği belirtiliyor. Küresel piyasalarda dolar üzerinden fiyatlanan altında, kurdaki yukarı yönlü oluşabilecek hareketler de fiyatı yukarı iten bir faktör oluşturuyor.
Döviz talebinde kayda değer bir artış yaşanması ise kurları yükseltmesi beklenen sonuç. Yüksek kredi faizleri ve sıkılaştırma nedeniyle konut sektöründe yaşanan durgunluk, faiz indirimi sürecinin başlayacağı beklentisiyle son üç ayda yerini canlanmaya bırakmıştı. Faizde indirim sürecinin fiilen başlaması ile sektörde canlılığın hızlanarak devam edebileceği öngörülüyor.
Faiz Hangi Düzeye İnecek?
Merkez Bankasının belirlediği bir hafta vadeli repo işlemlerinde uygulanan faiz oranı, ekonomi çevrelerinde “politika faizi” olarak adlandırılıyor. Merkez bankaları bu faiz oranını belirleyerek iktisadi faaliyet ve fiyatlar genel seviyesini etkilemeyi amaçlıyor. 250 baz puanla başlayan indirim sürecinde politika faizinin 2025 yılı sonunda hangi düzeye ineceği, ekonomideki aktörleri yakından ilgilendiriyor.
Merkez Bankası’nın aralık ayında, reel sektör ve finansal sektör temsilcilerinden oluşan 69 katılımcı tarafından yanıtlanan Piyasa Katılımcıları Anketi’nin sonuçları, 2025 boyunca politika faizinde toplam 16,62 puanlık bir indirim beklentisini ortaya koyuyor. Katılımcıların yanıtları toplulaştırılarak değerlendirildiğinde 12 ay sonrası için beklenen politika faizi yüzde 30,88 düzeyinde bulunuyor.
Enflasyonla Mücadele Nasıl Etkilenir?
Merkez Bankası’nın faiz indirimi sürecini, 2025 asgari ücret zammının beklenen enflasyon öngörüsüyle yüzde 30’da tutulması üzerine erkene çektiği değerlendirilirken, Banka, indirim sürecinde para politikasında sıkılığın korunacağı vurgusu yaptı. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı düşüş sağlanana kadar sıkı para duruşunun sürdürüleceğinin altını çizen Banka, faiz düzeyinin dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirleneceğini bildirdi.
Bu arada Merkez Bankası, yıllık toplantı sayısını 12’den 8’e düşürürken, operasyonel çerçevede de değişikliğe giderek, gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla +/- 150 baz puanlık bir marjla belirlenmesi kararı ile faiz koridorunu da daralttı. Faiz indirim sürecinin 2025 boyunca devam etmesi genel beklenti olmakla birlikte, bundan sonraki adımların “ihtiyatlı ve kontrollü” şekilde atılacağı mesajı dolayısıyla Banka’nın enflasyonun seyrinde olumsuzluk görmesi durumunda makro ihtiyati tedbirlerle buna müdahale edeceği bekleniyor.
