Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, site yönetimlerinde yeni düzenlemelerle fahiş aidat artışlarını önlemeyi hedefliyor. Sadece Bakanlıkça yetkilendirilmiş şirketler, yönetim hizmeti verebilecek. Bu düzenlemelerle, site harcamaları da denetlenecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, kirayla yarışan fahiş aidat ve yönetimleriyle gündeme gelen sitelerde yeni dönem için ilgili mevzuat düzenlemesinde hazırlıklarını tamamladı. Bu düzenlemeyle, site yönetimlerinde yalnızca Bakanlıkça sınıflandırılan ve yetkilendirilen şirketler görev alabilecek. Bu durum, site sakinlerinin daha güvenilir bir yönetim hizmeti almasını sağlayacak.
Yeni düzenleme, konut ve ticari alanı olan binaların yönetiminde faaliyet gösterecek şirketlerin, Bakanlıkça sınıflandırılmasını ve belgelendirilmesini öngörüyor. Kat malikleri, yönetim işini kendileri değil de şirketlere yaptırmak isterlerse, bu işleri yalnızca Bakanlıkça yetkilendirilmiş şirketler üstlenebilecek. Bu durum, site yönetimlerinin daha profesyonel bir şekilde yürütülmesine olanak tanıyacak.
Düzenlemeyle haksız ve fahiş aidat artışlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Yetkilendirilecek şirketlerin yönetim hizmeti verdikleri binalardaki faaliyetleri ve yapılan harcamaları, yine Bakanlıkça yetkilendirilecek bağımsız denetim şirketlerince yapılacak. Denetimlerin yılda en az bir kez yapılması zorunlu olacak. Bu durum, site sakinlerinin mali şeffaflık konusunda daha fazla bilgi sahibi olmasını sağlayacak.
Şirketler, kat maliklerine karşı mali ve idari olarak şeffaf bilgi akışını da sağlayacak. Yapıların yönetimine dair bilgi ve belgelere sistem üzerinden erişimi için Bakanlıkça elektronik yazılım sistemi kurulup ortak kullanıma açılacak. Bu sistem, site sakinlerinin yönetim süreçlerini daha yakından takip etmelerine olanak tanıyacak.
Yüksek aidat zamlarına karşı aidat süreci ve ardından yapılabilecek itirazlarla ilgili Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, aidat bedellerinin Türk Hukuku’nda bir üst sınıra tabi olmadığını vurguladı. Kiraz, “Ancak ‘yıl sonu geldi, çalışan maaşları arttı’ diye aidatlar artacak diye de bir kanun yok” diyerek, yönetimlerin genel kurulları toplayarak giderleri beyan etmesi gerektiğine dikkat çekti.
Yeni dönem aidat bedelleri, yönetici veya yönetim kurullarının topladığı genel kurulda alınan kararla belirleniyor. Kiraz, bu toplantılara katılarak tüm beyanların görülmesini ve buna göre itirazların tutanağa geçirilmesini öneriyor. Bu süreç, site sakinlerinin haklarını korumaları açısından büyük önem taşıyor.
Konut aidatlarındaki ‘fahiş uygulamalar’, pek çok şehirde site yönetimlerinin protesto edilmesine neden oluyor. Site yönetimlerinin yolsuzluklarla suçlandığı protestolarda artan fiyatların nasıl belirlendiği konusunda şaibeli tartışmalar oluştuğu dikkat çekiliyor. İstanbul genelinde zam oranı ortalama yüzde 50 seviyesinde oldu.
En yüksek zam oranı ise yüzde 75 seviyesinde ölçüldü. İstanbul’da özellikle mahremiyet alanı sağlayan ve geniş alanları olan villa sitelerinde bu ortalama 30 bin lira ile 55 bin lira arasında bulunuyor. En düşük aidat, TOKİ sitelerinde gerçekleşirken; İstanbul’da ortalama aidat bedeli 2 bin lira seviyesini aştı. Bu durum, site sakinlerinin yaşam standartlarını olumsuz etkileyebiliyor.